Je haar in de overgang: hormonale invloeden en zelfzorg

Haarverlies in de overgang

Vrouwelijke hormonen zijn fantastisch voor ons haar. Vooral oestrogeen stimuleert de groei en beschermt het haarzakje. Maar dan is daar de overgang, de boosdoener als het om klachten gaat. Onze hormoonhuishouding verandert (al vanaf je veertigste jaar) en dat kan leiden tot haarverlies. Altijd weer die overgang!

Maar de overgang draagt dus bij aan dunner wordend haar, helaas het is echt waar. Haarverlies in de overgang heeft een bewezen verband met schommelende hormoonspiegels. Oestrogenen, een van onze vrouwelijke hormonen, hebben niet alleen een positieve invloed op je huid, maar ook op je haar. Aangezien dit vrouwelijk hormoon afneemt voor, tijdens en na de overgang zal ook je haar er meer last van krijgen. Naarmate je verder in de overgang komt, en zeker na je menopauze (je laatste menstruatie), zul je merken dat je haar dunner en brozer wordt. Dat komt omdat er minder talg wordt afgescheiden, de hoofdhuid minder is doorbloed en daardoor worden de haarwortels minder gevoed. Vrouwelijke hormonen stimuleren namelijk de groei van het haar en beschermen het haarzakje. Als dat minder wordt, vallen haren ook sneller uit.  In welke mate dat gebeurt, is niet alleen is niet alleen een kwestie van hormonen. Sommige vrouwen hebben geluk en houden tot op hoge leeftijd een geweldige dikke bos haar. Ook dit is erfelijk bepaald.

Valt er nog wat te redden?

Soms wel, maar niet altijd. Gelukkig zie je zelden dat er zoveel haaruitval is dat vrouwen kaal worden door de overgang. Haarverlies hoort ook bij de  ‘normale veroudering’ van het lichaam. Het haarwortelzakje ondervindt ook schade gedurende het leven, daardoor zie je dat ook de haarstructuur dunner en kwetsbaarder kan worden. Haaruitval is het meest voorkomende haarprobleem waarmee mensen van alle leeftijden bij een huisarts komen. De oorzaak kan heel verschillend zijn: een eenzijdig dieet (dus te weinig voedingsstoffen), een chronische ontsteking, zwangerschap, een aanhoudende bronchitis, medicatie, een langdurige maag-darminfectie, schildklierproblemen, hoge koorts, stoppen met de anticonceptiepil, maar ook de overgang. Al deze boosdoeners kunnen namelijk een verstoring van je hormoonbalans veroorzaken. Hormonen hebben invloed op de conditie van je haarfollikels (haarzakjes), waaruit je haar groeit. Zo’n zes maanden nadat je ziek geweest bent, bent bevallen of met de pil bent gestopt en dus ook als je al enige tijd in de overgang bent, kun je opeens te maken krijgen met overmatige haaruitval.

Normaal verliest een mens wel 100 – 150 haren per dag, dat kan soms best veel lijken in een borstel. Pas als je hele plukken haar verliest of je ontdekt echt kalende plekken op je hoofd  heb je het over serieus haarverlies en is een bezoek aan de arts zeker aan te raden. Gelukkig stopt de overmatige haaruitval meestal vanzelf wanneer de hormoonhuishouding weer in balans is. Neemt niet weg dat door de afnemende vrouwelijke hormonen onze haardos sowieso dunner kan worden.

De rol van stress op haaruitval 

Stress kan zeker een grote rol spelen bij haaruitval. Stress die langer aanhoudt zorgt er ook voor dat het haarwortelzakje sneller achteruitgaat. Stress versnelt dus het verouderingsproces en verstoort bovendien ook de hormonale balans. Natuurlijk is het sowieso goed – in welke levensfase je je ook bevindt – om stress te verminderen. Of – en dat is misschien makkelijker – om er op een andere manier mee om te gaan. 

Wat kun je eraan doen?

Als je haaruitval langer dan zes maanden duurt, is het raadzaam om naar de huisarts of dermatoloog te gaan. Die zal waarschijnlijk je bloed testen op ijzergehalte, hormoonwaarden en schildklierfunctie. Soms is er toch iets medisch aan de hand.

Maar haaruitval wordt nog steeds gezien als een cosmetisch probleem en niet als een ziekte, waardoor er geen geld wordt vrijgemaakt voor onderzoek naar haaruitval. Daarom zijn er nauwelijks middelen of methodes die haarverlies tegen kunnen gaan. Soms – het werkt bij ongeveer 20 procent van de gebruikers – kan Minoxidil het proces van haarverlies wat vertragen en de haargroei bevorderen. Je hebt daarvoor wel een recept van de huisarts nodig. 

Haarverlies en leefstijl

Goede voeding en een gezonde leefstijl zijn natuurlijk ook heel belangrijk. Gebrek aan bepaalde voedingstoffen kan haaruitval verergeren. Vooral voldoende eiwitten zijn belangrijk, je haar bestaat voor 99% uit proteïnen. Eiwitten bevatten aminozuren, de bouwstenen voor het eiwit in alle lichaamscellen (haar, spieren, organen, zenuwstelsel, botten en bloed). Er zijn dierlijke en plantaardige eiwitten. Dierlijke eiwitten zitten vooral in vlees, vis, melk, kaas en eieren. Plantaardige eiwitten zitten vooral in brood, graanproducten, peulvruchten, noten, zaden en paddenstoelen. Vlees is het rijkst aan eiwit: 20 tot 30%. Vis scoort ook goed. Aardappels en rijst bevatten juist lage hoeveelheden. Er wordt in het algemeen aangeraden meer plantaardig dan dierlijk te eten. Probeer om bij elke maaltijd iets van eiwit te eten (of drinken). Let ook op voldoende ijzer en B-vitamines. Zorg dus voor voldoende voeding en geen vulling. Als je goed voor jezelf zorgt, zorg je ook goed voor je haar. 

Hormoontherapie

Maar je kunt in de overgang nog zo goed voor jezelf zorgen, door de verandering in je hormonen kun je niet alles voorkomen. Bij vrouwen die hormoontherapie gebruiken ter bestrijding van overgangsklachten, zie je ook dat het haar (en de huid ook!) in een betere conditie blijven. Dat komt omdat je met hormoontherapie het oestrogeengehalte meer op peil houdt. Het remt haaruitval af. Overleg met je arts of je hormoontherapie kunt gebruiken als je haar erg te lijden heeft tijdens de overgang. Soms geeft een lage dosering hormonen je haar net even die boost die het nodig heeft. Maar dan nog kan het lastig blijven om de juiste balans te vinden in je hormonen tijdens de overgang. 

De juiste balans

Te veel oestrogenen kan juist weer haaruitval veroorzaken omdat de haarwortels dat ook niet fijn vinden. Ook een te veel aan testosteron (mannelijke hormoon) kan de oorzaak zijn van jouw haarverlies (kale mannen hebben meestal meer testosteron dan mannen met veel haar). In de overgang of bij veel overgewicht kan de hoeveelheid testosteron wat gaan overheersen ten opzichte van het oestrogeen. Ook dan is de balans verstoord en dat kan voor meer lichaamsbeharing zorgen (een snor bijvoorbeeld), terwijl je hoofdhaar juist dunner wordt. Vrouwen kunnen rond de overgang ook last krijgen van alopecia androgenetica, dat is mannelijke kaalheid wat vooral bovenop heel dun haar geeft. Vreselijk voor vrouwen! Dit kan bij vrouwen veel onzekerheid geven, waardoor je situaties gaat vermijden. Gewone middeltjes van de drogist beloven soms wonderen, maar zullen alleen iets doen voor je portemonnee. Ze werken niet!

Haarwerken en transplantatie

Lijd je echt onder je dunner wordende haar dan kun je bij een haarkliniek een haarwerk aan laten meten. Of als je echt last hebt van mannelijke kaalheid (alopecia androgenetica), dan kun je een haartransplantatie overwegen. Dit is een kostbare operatie, die niet wordt vergoed door je zorgverzekeraar. 

Tips voor gezond haar

• Ga voor die gezonde leefstijl: zorg voor voeding met voldoende vitamines en mineralen. Eet pure, verse, en zo min mogelijk bewerkte producten. Slaap is essentieel voor een goed herstel (ook van je haar), en verminder je stress. Vermijd in ieder geval langdurige stress. Als je rookt zou ik je toch willen adviseren daarmee te stoppen en drink liever geen (of zo min mogelijk) alcohol. Vermijd lang stilzitten en doe aan ontspanning. Deze leefstijlmaatregelen zorgen voor balans in je hormonen.
• Zorg voor goede haarverzorgingsproducten, ze bereiken niet de haarwortel maar kunnen wel zorgen voor een betere conditie van het haar zelf. De producten van Olaplex bijvoorbeeld. Of vraag advies bij een haarspecialist.
• Wees voorzichtig met je haar: heet föhnen, kleuren, hard borstelen als je haar nat is, is allemaal niet zo best voor je haar. 
• Wees lief voor jezelf en voor je haar!

Conclusie

De schommelende hormoonspiegels voor, tijdens en na de overgang kunnen veel overgangsklachten veroorzaken. Dunner wordend haar, oftewel haarverlies hoort daarbij. Het oestrogeen neemt af en daarmee ook de kwaliteit van ons haar. Het wordt helaas brozer, kwetsbaarder en dunner. Met een gezonde leefstijl en goede zelfzorg, kun je teveel hormonale verstoringen voorkomen. Vaak stabiliseert het haarverlies ook weer na de overgang. Ben je niet meer tevreden (of misschien zelfs ronduit ongelukkig) met je haar, blijf er dan zeker niet mee zitten. Maar kijk naar de mogelijkheden en beste opties voor jou. 

Kun jij wel wat hulp gebruiken om je leefstijl op de rit te krijgen? Neem dan contact op.

Veelgestelde vragen over je haar in de overgang

Welke vitamine bij haaruitval overgang?

(Adviseer over het belang van biotine (vitamine B7) bij haaruitval in de overgang. )

Wat kun je doen tegen haaruitval in de overgang?

(Start met het benadrukken van een gebalanceerd dieet met eiwitten, ijzer en B-vitamines. )

Welke voedende shampoo in de overgang?

(Focus op shampoos met biotine, keratine of arganolie voor voeding tijdens de overgang. Adviseer om shampoos te selecteren op basis van haartype en specifieke behoeften.)

Wat kan je doen tegen dunner wordend haar door hormonen?

(Benadruk het overwegen van hormoontherapie na overleg met een arts. Geef tips voor het behouden van een gezonde levensstijl, goede voeding en haarverzorging.)

Wat te slikken bij haaruitval?

(Leg de nadruk op overleg met een professional voor supplementen zoals biotine, ijzer en vitamine D. Adviseer aanpassingen op basis van medisch advies en benadruk het belang van een uitgebalanceerd dieet.)